تحلیل روابط عوامل مکانی و روزهای برفی در ایران

در بسیاری از کشورهای جهان برای طبقه‌بندی‌های اقلیمی از روش‌های متعدد و مختلفی استفاده می‌شود اما در ایران تعداد معیارهای مورد استفاده‌اندک است و در نتیجه می‌توان گفت در بحث بارندگی کشور به بارش‌های جامد از جمله بارش برف توجه کمتری شده است. در تحقیق حاضر فراوانی روزهای دارای پدیده برف برای 50 ایستگاه سینوپتیک در ایران طی سال‌های 1970 تا 2000 میلادی با استفاده از سه روش نموداری، آماری و پهنه‌بندی مورد مطالعه قرار گرفته است. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد ایستگاه زنجان دارای بیشترین فراوانی روزهای برفی و ایستگاه‌هایی مانند جاسک و چابهار فاقد روزهای برفی می‌باشند. میانگین کل تعداد روزهای برفی برای دورة مورد مطالعه  بین 8 تا9 روز می‌باشد. همین طور روند روزهای برفی در دورة مورد مطالعه افزایشی بوده که این افزایش از  سال 1980  تا 1993 بیشتر مشهود است و بعد از آن مجدداً کاهش می‌یابد، سال 1992 با داشتن میانگین بین 15 تا 16روز  برفی و سال 1973 با داشتن میانگین بین 2 تا 3 روز برفی به ترتیب بیشترین و کمترین روزهای برفی را در طی دوره به خود اختصاص دادند. در ایستگاه‌های ساحلی به دلیل پدیدة تاخیر گرمایی بهمن ماه دارای بیشترین شمار روزهای برفی و در ایستگاه‌های دور از ساحل دی ماه دارای بیشترین شمار روزهای برفی می‌باشد. با توجه به محاسبات رگرسیونی چند متغیره  مشخص شد رابطه بین عرض جغرافیایی و ارتفاع با شمار روزهای برفی مستقیم و معنادار و رابطه بین ضریب تغییرات و عرض جغرافیایی معکوس و معنادار می‌باشد. با استفاده از نرم افزار surfer پهنه‌بندی دیدبانی و محاسبه شده تعداد روزهای برفی ایران در محدوده زمانی مورد نظر بر حسب متغیرهای طول و عرض جغرافیایی و شمار روزهای برفی نشان می دهد که هماهنگی مناسبی بین الگوی پهنه‌بندی محاسبه شده با پهنه‌بندی دیدبانی شده وجود دارد و این هماهنگی معادلات رگرسیونی را تایید می‌کند. با استفاده از الگوی پهنه‌بندی فراوانی روزهای برفی، بیشتر ین فراوانی در ناحیه شمال‌غرب کشور دیده می‌شود.